Niet geheel doorbreken of scheef doorbreken van de verstandskies, waardoor de kiezen niet goed schoongehouden kunnen worden, niet meer goed dichtgebeten kan worden, of op de wang wordt gebeten
Bij ICOR, de afdeling Implantologie, Chirurgie en Orale Rehabilitatie van Centrumtandzorg, gebruiken we de meest recente technieken om ervoor te zorgen dat onze patiënten de beste zorg krijgen. van Centrumtandzorg, gebruiken we de meest recente technieken om ervoor te zorgen dat onze patiënten de beste zorg krijgen.
Chirurgie
De mens heeft tegenwoordig minder brede kaken dan vroeger, waardoor er bij sommigen minder ruimte in de mond is voor het doorbreken van de verstandskiezen. Wanneer er weinig ruimte is voor deze kiezen, kan er pijn ontstaan. Maar dat wil nog niet zeggen dat verstandskiezen direct worden getrokken.
Wat is een verstandskies en
waarom moet ik die verwijderen?
De verstandskiezen zijn de derde grote kiezen achter in de mond, maar de naamgeving heeft echter niets te maken met de ‘verre stand’. De verstandskies breekt over het algemeen door na de pubertijd, de periode dat ook het ‘verstand’ zou moeten komen.
Het komt regelmatig voor dat verstandskiezen niet of niet volledig doorbreken. Dit kan een aantal redenen hebben:
- Weinig ruimte
- Obstructie door een andere kies
- Abnormale doorbraakrichting (ook wel impactie genoemd)
- Het niet doorbreken van de verstandskies ondanks dat er ogenschijnlijk geen belemmering is (ook wel retentie genoemd).
Waarom worden dan verstandskiezen verwijderd?
Er wordt vaak gezegd dat het noodzakelijk is om verstandskiezen te verwijderen, omdat anders de ondertanden scheef kunnen gaan staan. Echter, is uit wetenschappelijk onderzoek gebleken dat dit niet klopt: hoewel het scheef gaan staan van de ondertanden veel voorkomt bij (jong)volwassen, zijn de verstandskiezen daar niet de oorzaak van.
Wat wel een veel voorkomende reden is om verstandskiezen te verwijderen, is wanneer er een ontsteking ontstaat. Zoals hierboven al gezegd, liggen verstandskiezen ver achter in de mond en breken ze vaak scheef en/of gedeeltelijk door. Op deze manier is het lastig om ze goed schoon te houden, waardoor een chronische ontsteking van de omliggende weefsels kan ontstaan. Wanneer een verstandskies gedeeltelijk is doorgebroken, ligt er nog tandvlees over de verstandskies heen (als een soort lapje). Dit gedeelte van het tandvlees raakt gemakkelijk ontstoken en zal pijnklachten veroorzaken: een dik gezicht of een abces is hierbij niet uitgesloten.
Andere veel voorkomende indicaties waarom verstandskiezen worden verwijderd zetten we hieronder op een rijtje
Tandbederf; welke door de moeilijkheidsgraad of ligging of functie van de verstandskies niet zinvol/ mogelijk is om te vullen.
Tandvlees ontsteking (parodontitis) met botverlies rondom de verstandskies.
Voorkomen van (verdere) beschadiging van de kies ervoor, doordat de verstandskies er tegenaan duwt (resorptie), of door bijvoorbeeld de aanwezigheid van tandbederf en/of tandvleesontsteking.
Voorkomen van het ontstaan van een cyste of zelfs tumor, hoewel de kans hierop gelukkig klein is.
Hoe worden verstandskiezen verwijderd?
De behandeling gebeurt meestal onder plaatselijke verdoving. Deze verdoving is hetzelfde als andere ingrepen die bij de tandarts gebeuren. Als de verdoving is ingewerkt, zal ons tandarts-chirurg het betreffende gebitselement verwijderen. Door de verdoving doet de behandeling zelf geen pijn. Soms is het nodig het tandvlees opzij te schuiven om met een boortje wat ruimte te maken in het kaakbot om het gebitselement in stukjes te verdelen. In onderstaande afbeelding geven wij een stappenplan van het operatief verwijderen van verstandskiezen in de onderkaak.
Stap 1. Er wordt een sneetje gemaakt in het tandvlees, om de verstandskies goed te kunnen zien.
Stap 2. Met de boor wordt ruimte gemaakt rondom de verstandskies, zodat deze eruit kan komen.
Stap 3. Met de boor wordt de verstandskies in delen gesplitst.
Stap 4. De gesplitste delen van de kies worden los van elkaar verwijderd.
Stap 5. De wond wordt gehecht.
De hechtingen lossen na ongeveer 10-14 dagen vanzelf op. Na de behandeling heb je nog een aantal uur een verdoofd gevoel in de mond. Dit gevoel zal vanzelf weer verdwijnen als de verdoving is uitgewerkt. Wanneer de verdoving is uitgewerkt, kunnen een paracetamol of ibuprofen uitkomst bieden tegen de pijn.
Na het verwijderen van de verstandskiezen
Tot de verdoving volledig is uitgewerkt mag er geen warm eten of drinken genuttigd worden. Ook roken en het nuttigen van alcohol wordt zeer afgeraden. Daarnaast is het belangrijk om de bloedprop die zich vormt op de wond met rust te laten. Deze bloedprop beschermt het onderliggende bot. Daarnaast is gebitsreiniging belangrijk. Tot zes uur na de behandeling mag het gebit niet gereinigd worden. Na die tijd mag het gebit weer gewoon gepoetst worden, wees voorzichtig in de buurt van de wond. De omgeving van de wond kan worden schoongehouden met een antibacterieel mondspoelmiddel.
Zoals bij iedere chirurgische ingreep, kunnen er na de behandeling aantal complicaties optreden.
Mogelijke complicaties
De gevoelszenuw van de onderlip/kin loopt door de onderkaak heen, soms dicht in de buurt van de wortels van de kiezen. De kans dat deze zenuw beschadigd raakt tijdens de ingreep is klein. Bij beschadiging van de zenuw kunt u (soms blijvend) een doof gevoel in een gedeelte van de onderlip en/of kin overhouden. Om het risico goed te kunnen inschatten wordt voorafgaand aan de ingreep een röntgenfoto gemaakt (2D of 3D). Als uw arts het risico heeft ingeschat, zal hij of zij u hierover inlichten.
Na het verwijderen van een kies in uw bovenkaak kan er een open verbinding ontstaan tussen de mondholte en de neusbijholte. Dit kan gebeuren wanneer de wortels van de kies in de neusbijholte uitsteken of als het kaakbot op die plek heel dun is. De tandarts-chirurg zal deze verbinding dan sluiten. Vervolgens is het belangrijk om 14 dagen niet te snuiten of te blazen. U mag wel uw neus ophalen.
Ondanks een zorgvuldige procedure is beschadiging van een naastgelegen kies/vulling in sommige gevallen nauwelijks te vermijden. Uw tandarts kan een eventuele schade voor u herstellen.
- Napijn, over het algemeen enige dagen en bij uitzondering enkele weken
- Een nabloeding
- Een pijnlijke wond welke enige weken nodig kan hebben om te genezen (alveolitis/ verstoorde wondgenezing)
- Zwelling en/of beurse plekken, in uitzonderlijke situaties ook een abces
- Beperking van de mondopening (trismus)
- (Tijdelijk) verdoofde lip/kin of tong door kneuzing van een zenuw